Herfst

Hij komt er aan, de herfst. Je voelt het aan alles.
De ochtendlucht is koel en vochtig, er hangen van die lange spinnendraden tussen de planten, waar je dan met je gezicht door heen loopt. De planten in de tuin verkleuren, hier en daar begint er zelfs al blad te vallen.
Altijd weer vervelend om richting winter te gaan, vind ik. Dan mis ik het werken in de tuin, want er valt weinig te doen in de winter daar. We zitten veel binnen, het is lang donker, vaak naar weer om in te moeten reizen.
Maar, en dat is het mooie van de seizoenen, er komt altijd weer een eind aan.
Ik zou ze daarom niet willen missen.
In een ver verleden ben ik eens in de tropen geweest. Daar waar elke dag om 6 uur 's avonds in ongeveer een half uur tijd de zon ondergaat. Waar je, omdat het nog zo warm is, in het donker buiten zit. Waar het eigenlijk altijd ongeveer hetzelfde weer is. Lekker warm, dat wel, je kunt eigenlijk altijd buiten zijn, maar wel een beetje beschut vanwege de felle zon.
Maar die speciale geur van een bos in de herfst, het vroege voorjaarslicht boven het water, zo anders van kleur, de ongerepte sneeuw op straten en bomen, als je vroeg buiten bent na een nachtelijke sneeuwbui.... Wat zou ik dat missen.
Dus gaan we heerlijk de herfst in, en daarna dapper de winter door. En vanaf januari lengen de dagen al weer!!

Jubileum!

Ik had deze week een soort van jubileum te vieren: ergens rond deze tijd, in elk geval beging augustus, ben ik VIJF jaar geleden begonnen als directeur van de Bibliotheek Veluwezoom.
Toen overigens nog deBieb Veluwezoom en ik denk dat dat bijna één van de eerste dingen is die ik heb veranderd. Dat kwam omdat we ons aan de toen net ingevoerde landelijke huisstijl wilden conformeren en die had het alleen over de Bibliotheek. Maar ik geloof dat menigeen daar ook niet zo heel rouwig om was. Toch komen we ook na VIJF jaar die naam nog steeds tegen. Soms hebben mensen nog een emailadres van deBieb en dan komt hun mail niet aan, sommige organisaties leggen ook geen automatische link tussen post die je bijvoorbeeld krijgt en een bestaand adressenbestand (Doen wij dat overigens wel??). Zelfs onze brancheorganisatie heb ik echt nadrukkelijk moeten vragen onze naam te veranderen. Anders waren we in 2013 gewoon gecertificeerd als deBieb!

Maar die naamswijziging was natuurlijk niet het meest ingrijpende van de afgelopen vijf jaar. Want wat is er veel gebeurd!
Van de 6 vestigingen zijn er maar liefst 4 verhuisd en heringericht volgens de winkelformule. Onze subsidie is met bijna één/derde verminderd.
Veel van onze medewerkers zijn vertrokken, met (pre) pensioen of vanwege de bezuinigingen. Maar we hebben er ook inmiddels in die jaren weer een aantal nieuwe gezichten bij gekregen. Een reorganisatie, nieuwe functies, nieuwe samenwerkingstrajecten die al dan niet ergens in uitmonden.
Dat zijn de zakelijke dingen. Maar we deelden ook persoonlijke dingen: het overlijden van de vriend van een van onze mensen, ernstige ziekte van collega's, allemaal ingrijpende gebeurtenissen in het leven van mensen waar je mee samen werkt, waarbij we voor elkaar echt van betekenis kunnen zijn en ook zijn geweest, denk ik.

Het waren drukke jaren, waarin ik vooral gezocht heb naar manieren om de opgelegde bezuinigingen zó te realiseren dat ze ons en onze organisatie ook nog een stap vóóruit konden helpen. In plaats van alleen maar achteruit.
Het is heel aardig gelukt. Ik ben behoorlijk trots op hoe we er nu voor staan, en op het enthousiasme waarmee iedereen (nog steeds) aan het werk is, waarin er mee wordt gedacht en gewerkt aan nog weer nieuwe veranderingen.
Want het houdt niet op.. het is nooit klaar... Of dat nu is omdat er weer moet worden bezuinigd of gewoon, omdat de maatschappij voortdurend andere dingen van ons vraagt, omdat bibliotheken echt een andere positie en rol moeten weten te bemachtigen, omdat stilstand per definitie achteruitgang is.

Dus ben ik heel benieuwd wat de volgende VIJF jaar ons gaan brengen. Ik ben er klaar voor!

Nabijheid

Het is een raar iets, het belang van fysieke nabijheid.
Mijn drie dochters wonen alle drie (nog) heel dichtbij mij in de buurt, in mijn eigen stad en twee daarvan zelfs op loopafstand van mijn huis.
Toch betekent dat niet dat ik ze heel vaak zie. Eén, twee keer in de maand, maximaal denk ik. Ik spreek ze natuurlijk wel vaker, via de telefoon en tegenwoordig 'communiceren' we ook wel via Facebook.
Maar dat we bij elkaar de deur plat lopen, zeker niet. We hebben alle vier een druk leven, ieder op zijn(haar) eigen manier, en we weten elkaar te vinden wanneer dat nodig is.
De afgelopen vier maanden was mijn oudste dochter in Edinburgh. Deze week komt ze weer naar huis.
En dan is dat toch raar. Ik heb ze zeer regelmatig gesproken, via Facetime of Skype. Ik ben er twee keer een heel weekend geweest, zo lang zie ik ze normaal nooit.... We appen en sms-en....
En toch heb ik haar zeer gemist. En ben ik blij dat ze weer thuis komt. Terwijl ik haar echt niet veel minder heb gezien en gesproken dan anders.
Het zit tussen de oren, denk ik. Het besef dat ze dichtbij zijn, dat je er zo naar toe kunt, dat je even iets kunt afgeven of dat ze even kunnen aanschuiven voor een maaltijd of een kopje thee. Het gevoel dat dat KAN, niet eens zo zeer dat het gebeurt, dat maakt misschien dat Edinburgh toch ver weg is.

Vakantie!

Het grote voordeel van vroeg op vakantie gaan is dat je tijdens het hoogseizoen ontzettend weinig afspraken hebt. Iedereen is immers op vakantie, dus je kunt nu eens eindelijk aan de slag met al die klussen die er steeds maar niet van komen. Belangrijkste daarvan is opruimen. Opruimen van mappen, klappers en, niet te vergeten zeker ook tegenwoordig: digitaal opruimen.
Ik kan dat goed. Ik kan heel goed bewaren, maar ik kan ook heel goed opruimen. De schoonmaakploeg in Dieren weet waarschijnlijk precies wanneer het zomer is, want dan zit mijn papierbak meestal overvol.
Dit jaar ligt het wat moeilijker. Want de dingen die ik nu op korte termijn moet oppakken, moet ik samen met anderen doen. Afspraken met partners over de ontwikkelingen rond de bibliotheek in Oosterbeek, collegiaal consult met collega-directeuren over eventuele gemeentelijke presentaties, oriëntatie met bedrijven op groot onderhoud en duurzaamheidsmaatregelen enz.enz.
En die partners zijn dus allemaal op vakantie.
Vorige week belde ik 5 collega-directeuren, slechts één ervan wist ik op de valreep voor haar vakantie nog te pakken te krijgen.
Toch heb ik goede hoop: augustus is een maand waarin bij ons intern nog best veel mensen vakantie hebben, maar ik heb de indruk dat de mensen die ik dan wil spreken aan het terugkomen zijn.
Dus dan sla ik mijn slag! En in de tussentijd vul ik mijn papierbak en ga ik lekker eens wat vroeger naar huis! Heb ik toch ook nog een klein beetje vakantie!

Dag van nationale rouw

Ik heb vanmiddag een boos en verdrietig blog geschreven. Over hoe dubbel wij zijn in onze verhoudingen tot Rusland, als het gaat om onze handelsbetrekkingen, de postbusfirma's, de wapenleveranties.... Omdat ik zat te kijken naar die enorme stoet rouwauto's. En nadacht over het eigenlijke waarom van de dood van al deze mensen.
Ik heb het blog verwijderd. Het was te boos. En vandaag telt even alleen het verdriet.

Ondernemerschap

Ik woon in een rustige buitenwijk, waar slechts een paar kleine, losse winkels zijn: een Spar, een kapper, een tuincentrum, een friteszaak.
Naast de friteszaak zat eerst een warme bakker. Die ging er uit, toen kwam er een cateringbedrijfje in, waar je ook kon lunchen en broodjes kon afhalen. Afgelopen voorjaar zijn ook die daar vertrokken.
De winkel ligt midden in de wijk, aan een 'ontsluitings'weg. Niet zo'n gezellige plek. En je moet er speciaal naar toe om iets te kopen.
Lastig dus, om daar een rendabele winkel in te vestigen. Want waar komen de mensen uit zo'n slaapwijk voor in de benen? De dagelijkse dingen halen wij in een wijkwinkelcentrum, met een supermarkt, een drogist, een bakker en een Primera. De grote boodschappen doen we in het winkelcentrum, waar maar liefst 3 supermarkten zitten, een Hema, een C&A, diverse schoenenzaken enz. En natuurlijk, als je echt lekker wilt shoppen, rij je even naar 'de stad'. Daar ga je ook heen voor je pleziertjes: een terrasje, de bioscoop, lekker uit eten...
Een zaak in een buitenwijk kan daar lastig mee concurreren.
Sinds een paar weken zit er nu een italiaan in. Met afhaalmenu's, maar ook een klein restaurantje, een beperkt terras en Italiaans ijs.
Dus vanmiddag even langs gelopen voor een ijsje. En het was er best druk. Maar ook, zag ik wel, met personeel. En veel italianen, waarschijnlijk familie...
Het was nog te vroeg om te gaan eten, maar het meisje van de bediening liet ons wel al vast weten dat de prijzen in het restaurant even hoog waren als op het bezorgmenu, we konden dus rustig ook daar gaan eten.
Ik ben benieuwd of ze het redden. Op eten zit niet zo veel marge, de kaart is erg uitgebreid, de kwaliteit van het eten is essentieel, dus moet je altijd met verse producten werken, en je moet snel in kunnen spelen op veel bestellingen. Dus flexibele personele inzet. En voor zover ik het kon zien moest er een flinke familie hun boterham mee verdienen.
Ik gun het ze van harte. Dus dat wordt veel ijs eten de komende zomer!

Methodes en formats

Er bestaan boekenkasten vol met literatuur over veranderprocessen, over leiderschap, over resultaatgericht werken en noem maar op.
Tijdens mijn studie aan de Universiteit van Utrecht (waar ik al een flink aantal jaren geleden in deeltijd bestuurskunde heb gestudeerd) heb ik er daar de nodige van gelezen. En over het algemeen met veel plezier. Want veel van die theorieën hielpen bij het in een kader plaatsen van wat ik door ervaring en gewoon dóen al wel wist. En veel van die boeken helpen ook bij het nadenken over de manier waarop je bepaalde resultaten kunt halen.
Maar het kan ook te dol worden.
De afgelopen tijd heb ik in allerlei verschillende bijeenkomsten verschillende modellen voorgeschoteld gekregen. Al die modellen willen helpen bij het in kaart brengen van je doelen, van je mogelijke partners, van de resultaten die je wilt halen en van wat je daar dan voor nodig hebt.
Het Canvasmodel, de Balance score card, de A3 methode... En allemaal steken ze het nét iets anders in, definiëren ze de begrippen nét even anders.
Onze bibliotheek mist op dit moment een jaarwerkplan. We hebben wel een korte beleidsnotitie, maar die is niet uitgewerkt in concrete plannen, met een fasering in de tijd en een bijbehorend kostenplaatje. Dat moet je wel hebben, want dan kun je 'begroten' op menskracht en op financiën. En kun je ook daadwerkelijk monitoren of er resultaten worden geboekt.
Maar welk format moeten we kiezen? Welke methode past ons het beste?
Daar hebben we in het afgelopen specialistenoverleg mee gestoeid. We proberen dat wat we al hadden ingevuld in de Balance score card nu in het A3 model te krijgen. Misschien is dat een hopeloze actie, maar het was duidelijk dat we ons eerst nog maar weer eens moeten buigen over wat wel model nu eigenlijk voor ons kan betekenen.
Weer studeren dus, inderdaad :-)

Intervisie

De afgelopen jaren heb ik deel uitgemaakt van een klein intervisiegroepje. Vier Gelderse directeuren, die, als een vervolg op een netwerktraining, verder gegaan zijn als zelfstandig intervisiegroepje.
Volgens de regelen der kunst hoor je dan vooraf een case te bedenken (je hebt er natuurlijk een, je moet hem niet bedenken), die breng je in en dan wordt je, bij voorkeur op een gestructureerde manier, bevraagd. Uiteindelijk geven je collega's je dan een handelingsadvies waarmee je dan huiswaarts keert om je case met hernieuwde energie aan te pakken.
Zo gingen onze bijeenkomsten natuurlijk niet. We hebben het wel geprobeerd hoor, en soms ging het ook echt met name over een probleem/vraag waar één collega mee zat, maar vaak ging het anders. We zien elkaar niet zo heel vaak, dus er was altijd heel veel te vertellen.
Hoe gaat het met dit, en hoe is dat nu afgelopen en wat vond jij nu van zus en hoe zie jij ontwikkeling zo? Van de hak op de tak, van het een naar het ander, maar zolang we er meerwaarde in zagen, maakten we er tijd voor vrij. Meestal in mijn kantoor in Dieren met een schaal vol ingepakte koekjes...
Maar het laatste half jaar werden de afspraken steeds door iemand afgezegd. Telkens kwam er iets echt belangrijks tussen. En dat was ook zo, maar het geeft tevens iets aan. Dat we het te druk hebben, maar dat ook de waarde van de bijeenkomsten aan het afnemen was. Denk ik.
Vorige week hebben we het seizoen afgesloten met een etentje. Met ook het doel echt met elkaar te bekijken of we er mee verder willen.
En weer: reuze gezellig en geanimeerd, boeiende onderwerpen, allerlei thema's die vergelijkbaar zijn en waarop we kennis en documenten met elkaar kunnen delen. Reflecteren maar ook heel praktisch.
Dus we hebben besloten er mee door te gaan. Maar onder een andere naam, want intervisie mag het toch eigenlijk niet heten.
We doen nu voortaan vier keer per jaar aan 'collegiale consultatie'.
En dat wordt dan voortaan ook elk jaar afgesloten met een etentje....